شبکه بانکی کشور با مشارکت همه جانبه در طرحهای زیربنایی تجربیات ارزنده و منحصر به فردی اندوخته است

همایش و نمایشگاه دستاوردهای شبکه بانکی کشور با توجه به نقش بانکها در مشارکت و تامین مالی بسیاری از طرحها و پروژه های زیربنایی و عمرانی پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، گزارشی از تجربیات و دستاوردهای سیستم بانکی کشور و مشارکت گسترده آنها در فعالیتهای اقتصادی- اجتماعی ارائه می دهد.

  • ۱۳۸۴/۰۱/۲۱ ۰۰:۰۰:۰۰
  • 4770
پس از پیروزی انقلاب اسلامی با توجه به لزوم استقرار نظام اقتصاد اسلامی به عنوان یکی از ضرورتهای اساسی کشور، اجرای عملیات بانکداری بدون ربا و پس از پایان جنگ تحمیلی، لزوم سرمایه گذاری برای بازسازی و اجرای طرحهای عمرانی، وظایف و مسئولیتهای سیستم بانکی کشور را سنگین تر کرد. وظایفی که شاید در نظام بانکی کنونی دنیا با در نظر گرفتن رشد خصوصی سازی و رقابت در جذب سپرده ها، اجازه به فعلیت رساندن تمامی توان بالقوه سیستم بانکی کشور را نمی دهد. از آنجایی که توسعه فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی در هر عصر و دوره ای نیازهای جدیدی را به دنبال دارد، انعطاف پذیری و قابلیت اصلاح سریع و جامع نهادها و سازمانها جزء لاینفک ماندگاری آنها به حساب می آید. علاوه بر ضرورت خدمت رسانی به مردم بواسطه بکارگیری و ارائه خدمات بانکداری نوین از طریق سرعت عمل در ارائه آنها، سهولت در دسترسی به خدمات بانکی، عدم محدودیت زمانی و مکانی در دریافت این خدمات و دسترسی همزمان به تمامی حسابهای بانکی، ‌یک بنگاه اقتصادی باید بتواند ضرورت ادامه حیات خود را بر اساس سود آوری توجیه کند. عملکرد بانکهای تجاری دنیا، شاخصها و شرح وظایف آنها نشان دهنده جایگاه بانکها در اقتصاد کنونی کشورهای مختلف است و به تهیه الگویی جامع و مناسب با رعایت شرایط بومی و خاص کشور کمک می کند. در ادامه با بررسی عملکرد سیستم بانکی در چند کشور توسعه یافته دنیا مروری بر این شاخصها و مقایسه آن با وضعیت کنونی ایران خواهیم داشت: آمریکا: سپرده گذاری داخلی عمده ترین بخش ابزار بانکداری تجاری در آمریکا است. در سال 2003 میلادی 4/56 درصد از کل ارزش بازار پول این کشور به سپرده گذاری داخلی اختصاص یافت. بازار خدمات بانکداری تجاری در آمریکا تقریبا در اختیار پنج شرکت بزرگ مالی در این کشور قرار گرفته است، که در سال 2003 حدود 1/55 درصد از کل ارزش بازار بانکداری تجاری را به خود اختصاص دادند این در حالیست که ارزش بازار بانکداری تجاری در آمریکا در سال 2003 میلادی با 9/1 درصد افزایش نسبت به سال قبل از رقم شش تریلیون و 336 میلیارد دلار در سال 2002 به شش تریلیون و 456 میلیارد دلار رسید. شرکت Wells Fargo به عنوان فعال ترین کمپانی مالی در بازار این کشور، سریع ترین رشد را از نظر درآمد و دست یافتن به متوسط درآمد با رشد پنج درصدی از سال 2001 تا سال 2003 به خود اختصاص داد. بانک Bank America Corporation یکی دیگر از موسسات بزرگ مالی آمریکاست که درآمد این بانک با 8/5 درصد رشد از رقم 46 میلیارد و 400 میلیون دلار در سال 2002 به رقم 49 میلیارد و یکصد میلیون دلار در سال 2003 رسید همچنین درآمد کمپانی J.p.Morgan ChaseCo با افزایش 3/2 درصد از رقم 43 میلیارد و 400 میلیون دلار در سال 2002 به رقم 44 میلیارد و 400 میلیون دلار در سال 2003 رسید. دیگر موسسات معتبر مالی آمریکا شامل کمپانی WellsFargo Company ، بانکCitigroup Inc و کمپانی Wachovia Corporation هستند که طی سالهای اخیر رشد درآمد قابل توجهی داشته اند. بر اساس شاخصهای موجود پیش بینی می‌شود که بازار خدمات بانکداری تجاری در آمریکا با رشد 3/10 درصدی تا سال 2008 به رقم هفت تریلیون و 269 میلیارد دلار در سال 2008 برسد. همچنین انتظار می‌رود تا سال 2008 میلادی سپرده‌گذاری داخلی، همچنان بزرگترین بخش بانکداری تجاری در آمریکا را به خود اختصاص دهد و 52 درصد ارزش کل بانکداری تجاری را شامل شود. انگلیس: وام بازرگانی پرداخت شده توسط سیستم بانکی انگلیس در سال 2003 میلادی بالغ بر 176 تریلیون پوند معادل 52 درصد از فعالیت بازار تجاری این کشور برآورد شد. این درحالیست که ارزش بازار انگلیس در سال 2002 میلادی بارشد 9/5 درصدی به 342 تریلیون یورو در سال 2003 میلادی رسید شش بانک تجاری معادل 22.2 درصد از ارزش کل بازار بانکداری تجاری این کشور را به خود اختصاص دادند که برکلیز در سال 2003 میلادی با سهم 18.5 درصدی در بخش بازار بانکداری انگلیس همچنان رهبر این بخش است. گردش مالی برکلیز در سال 2003 میلادی با رشد 6/9 درصدی 4/12 تریلیون پوند بود. گروه لویدز Lioyds TSB Group plc با گردش مالی 1/14 تریلیون پوند و ابی ناسیونالAbbey National plc با گردش مالی 5/4 تریلیون پوند با توجه به رکود بازار تا سال 2003 میلادی روندی نزولی را پشت سر گذاشتند. از سوی دیگر گروه رویال بانک اسکاتلند Royal Bank of Scotland Group The با گردش مالی 2/19 تریلیون پوند در سال 2003 میلادی،4/14 درصد رشد و بانک اچ اس بی سیHSBC bank plc با درآمدخالص بهره بانک معادل 26 تریلیون دلار، تا سال2003 میلادی 6/65 درصد رشد را به خود اختصاص دادند. با توجه به شاخصهای موجود انتظار می رود ارزش بازار خدمات بانکداری تجاری انگلیس با رشد 14 درصدی تا سال 2008 به رقم 390 تریلیون پوند برسد. همچنین پیش بینی می شود تا سال 2008 میلادی، وامهای بازرگانی همچنان عمده ترین بخش بانکداری تجاری در انگلستان را با 63.4 درصد از سهم بازار، معادل 199 تریلیون پوند به خود اختصاص دهند. نکته جالب توجه دیگر اینکه تبلیغات در بازار بانکداری تجاری انگلستان در سال 2003 میلادی بالغ بر 200 میلیون پوند هزینه داشت. آلمان: ارزش بازار بانکداری تجاری آلمان از سال 2002 میلادی تاکنون با رشد 1/2 درصدی به 3.39 تریلیون یورو (3.97تریلیون دلار آمریکا) رسیده است. بازار بانکداری تجاری آلمان شامل دو بخش وامها و سپرده ها می شود و بانکهای پس انداز 30 درصد بازار خدمات بانکداری تجاری آلمان را در سال 2003 میلادی به خود اختصاص دادند. تبلیغات در بازار بانکداری تجاری آلمان ترجیحا از طریق تلویزیون انجام می شود که 39 درصد از کل هزینه تبلیغات در سال 2002 میلادی به تبلیغات تلویزیونی اختصاص داده شد. فعال ترین موسسات مالی آلمان در سال 2003 میلادی معادل 22.2 درصد از ارزش کل بازار بانکداری تجاری این کشور را به خود اختصاص دادند که 9.1 درصد این سهم به پست بانک تعلق دارد.این موسسه در بخش خدمات بانکی آلمان به عنوان رهبر بازار همچنان پیشتاز است. همچنین دویچه بانک Deutsche Bank Group واقع در شهر فرانکفورت، مهم ترین موسسه بانکی در آلمان و در میان بانکهای اروپایی به شمار می رود. درسنر بانک Dresdner Bank Group، کامرز بانک Commerz Bank Group و هیپوفراینز بانک Hypovereins bank AG از دیگر بانکهای بزرگ آلمانی و موسسات مالی مهم اروپای مرکزی محسوب می شوند. بر اساس پیش بینیها انتظار می رود که بازار خدمات بانکداری تجاری در آلمان با رشد 3/25 درصدی تاسال 2008، به رقم بیش از 4.24 تریلیون یورو (معادل 4.96 تریلیون دلار آمریکا) برسد. همچنین پیش بینی می شود تا سال 2008 میلادی وامها، همچنان عمده ترین بخش بانکداری تجاری در آلمان را با 63.4 درصد از سهم بازار، معادل 2.69 تریلیون یورو(3.15 تریلیون دلارآمریکا) به خود اختصاص دهد. چین: چین به عنوان کشوری که طی سالهای اخیر تحولات چشمگیر در اقتصاد خود بوجود آورده در سیستم بانکی نیز اصلاحات زیادی انجام داده است. بازار خدمات بانکداری تجاری در کشور چین در سال 2003 با رشدی 5/21 درصدی نسبت به سال 2002 به ارزشی درحدود 36 هزار و 705 میلیارد و یکصد میلیون (رن مین بی Renminbi) معادل چهار هزار و 427 میلیارد و 600 میلیون دلار دست یافت. «Renminbi» نام دیگر یوآن واحد پول چین می باشد که معنی لغوی آن به زبان چینی «پول مردمی» یا «‌پول مردم جمهوری خلق چین» است. سپرده گذاری، بزرگترین بخش در بازار بانکهای تجاری چین است که ارزش این بخش 20 هزار و 805 میلیارد و 500 میلیونRenminbi (دو هزار و 509 میلیارد و 700 میلیون دلار) است. ورود چین به سازمان تجارت جهانی، ‌این کشور را وادار ساخت که تغییرات تکنولوژیکی زیادی را در سیستم‌های بانکی خود به وجود آورد به طوریکه در سال 2003 هزینه فناوری اطلاعات در بانکهای چینی به 60 میلیارد یوآن (Renminbi) برابر با 2/7 میلیارد دلار آمریکا رسید و پیش‌بینی می‌شود تا پایان سال 2005 این رقم به 85 میلیارد یوآن (Renminbi) برابر با 3/10 میلیارد دلار برسد. بازار بانکداری چین میان چهار بانک بزرگ موسوم به SOCBs تقسیم شده است که مجموعاً 63 درصد بازار پول کشور را به خود اختصاص داده‌اند و از این رقم «بانک صنعتی و تجاری چین» به تنهایی7/24 درصد از این بازار را به خود اختصاص داد. گردش مالی این بانک که بزرگترین بانک تجاری چین است در سال 2003 با رشد 3/16 درصد نسبت به سال قبل به 98 هزار و 542 میلیون یوآن (Renminbi) برابر با 11 هزار و 886 میلیون و 900 هزار دلار آمریکا رسید. بر اساس آمار سود ناخالص (قبل از پرداخت مالیات) این بانک در سال 2003 با کاهش 5/61 درصدی نسبت به سال قبل به رقم دو هزار و 658 میلیون یوان برابر با 320 میلیون و 600 هزار دلار آمریکا رسید که دلیل این کاهش عدم تحقق مطالبات مشکوک الوصول اعلام شد. بانک چین (Bank of China)، بانک ساخت و ساز چین (China Construction Bank) و بانک کشاورزی چین (Agricultural Bank China) دیگر موسسات بزرگ بانکداری تشکیل دهنده SOCBs هستند گردش مالی آنها طی سالهای اخیر افزایش قابل توجهی داشته است. نکته جالب توجه اینکه خدمات بانکداری در چین تنها از طریق شعب چهار بانک مذکور قابل ارائه بوده و هیچ کانال دیگری برای ارائه این خدمات در کشور چین وجود ندارد. همچنین وام‌های کوتاه مدت به عنوان عمومی‌ترین نوع تسهیلات 35 درصد از وامهای ارائه شده به مصرف کنندگان این کشور را پوشش می‌دهد. با توجه به روند کاهش کنترل سرمایه گذاری از سوی دولت چین پیش بینی می شود، بازار بانکداری تجاری این کشور تا سال 2008 میلادی با رشد 38 درصد به رقم 67 هزار میلیارد یوآن (Renminbi) برابر با هشت هزار و 82 میلیارد دلار آمریکا دست یابد. همچنین انتظار می‌رود بخش سپرده‌گذاری در بازار بانکداری تجاری چین، تا سال 2008 با ارزش 38 هزار و 592 هزار میلیارد یوآن (4 هزار و 655 میلیارد و 200 میلیون دلار آمریکا) همچنان بزرگترین بخش بازار پول این کشور را حفظ کند و در این صورت تا سال 2008، بخش سپرده گذاری قادر خواهد بود 6/57 درصد از سهم بازار را در اختیار خود درآورد. استرالیا: وامهای سیستم بانکی استرالیا به ارزش دو هزار و 446 تریلیون دلار استرالیا در سال 2003 میلادی بزرگترین بخش بازرگانی سیستم بانکی این کشور را تشکیل دادند که معادل 62.3 درصد از فعالیت بازار تجاری استرالیا بود. ارزش بازار استرالیا در سال 2003 میلادی با رشد 8/7 درصد از سال 2002 میلادی به سه هزار و929 تریلیون دلار استرالیا (551و2 تریلیون دلار آمریکا) رسید. بر اساس آمار عملکرد بانکهای تجاری این کشور بانک ملی استرالیا (NAB) با سهم 21.0 درصد بیشترین سهم را از بازار بانکداری این کشور به خود اختصاص داده است. این بانک در سال 2003 میلادی با میانگین رشد 2.9 درصدی در بخش فروش مهمترین بانک تجاری استرالیا بود که طی 18 ماه گذشته، بانک ملی استرالیا (NAB) بازنگری اساسی و اصولی در خصوص برنامه ریزیهای اقتصادی خود داشته و برنامه راهبردی را برای رشد سازمانی خود در آینده بسط داده است. بانک ملی استرالیا (با مسوولیت محدود) National Australia Bank Limited، بانک مشترک المنافع استرالیا Commonwealth Bank Australia، موسسه بانکداری وست پاکWestpac Banking Corporation، گروه بانکداری استرالیا و نیوزلندAustralia and New Zealand Banking Group و بانک سن جورج St George Bank دیگر موسات مالی بزرگ استرالیا را تشکیل می دهند. بانک ملی استرالیا (NAB) در سال 2003 میلادی بالغ بر 2.8 میلیون دلار استرالیا به تبلیغات در بازار بانکداری تجاری اختصاص داد که نسبت به سال قبل از آن 65 درصد کاهش داشت. این در حالیست که دیگر بانکهای مهم ذکر شده رقمی در حدود شش تا هفت میلیون دلار استرالیا در این بخش صرف کردند.. بر اساس شاخصها بخش کار و کسب جزئی بزرگترین پایگاه مشتری صنعت بانکداری تجاری استرالی می باشد که 77 درصد از کل بازار این کشور را به خود اختصاص داده است. پیش بینی می شود ارزش بازار بخش بانکداری تجاری استرالیا با رشد 64.7 درصدی تا سال 2008، به رقم شش هزار و 472.6 تریلیون دلار استرالیا (چهار هزار و 203.0 تریلیون دلار آمریکا ) برسد. همچنین انتظار می رود تا سال 2008 میلادی وامها، عمده ترین بخش بانکداری تجاری در استرالیا را با سهم 61 درصد معادل چهار هزار و 13 تریلیون دلار استرالیا به خود اختصاص دهند. *** بررسی این شاخصها که به موسسات مالی و بانکداری کشورهای پیشرو در عرصه فعالیتهای اقتصادی و پولی- مالی اختصاص دارند، نشان دهنده هم سویی و نزدیکی سیاستهای بانکی و برنامه ریزیهای اقتصادی دنیا و شاخص قرار گرفتن این فعالیتها از سوی کشورهای در حال توسعه است. به طوریکه در نمونه های ذکر شده کشور چین به عنوان کشوری در حال توسعه با اجرای اصلاحات اقتصادی، کاهش نظارت بخش دولتی و تطبیق خود با معیارهای سازمان تجارت جهانی گامهای اساسی در جهت رشد و پویایی نظام بانکی و اقتصاد کشور خود برداشته است. در چنین شرایطی برگزاری همایش و نمایشگاه دستاوردهای سیستم بانکی و بررسی عملکرد نظام بانکی در هشت سال گذشته علاوه بر اطلاع رسانی در زمینه خدمات بانکی، نقش و میزان کارآیی سیستم بانکی را در اهداف توسعه ای کشور مشخص می کند. همچنین برگزاری این همایش و گردهماییهای این چنینی مجالی برای ارائه دستاوردهای سیستم بانکی کشور در زمینه خدمات نوین و بانکداری الکترونیک و عملکرد سیستم بانکی کشور در زمینه خدمات عمومی و ایفای مسئولیتهای اجتماعی را فراهم می کند. بررسی نقش و عملکرد سیستم بانکی کشور در زمینه مشارکت در امور زیر بنایی و سرمایه گذاری در بخش های مختلف اقتصادی و نقش بانکها در زمینه اشتغال زایی و حمایت از تولیدات داخلی از دیگر ضرورتهایی است که برای طراحی برنامه های آتی سیستم بانکی کشور با توجه به شاخصهای جهانی باید مورد توجه قرار گیرد. بررسی کاربرد عملیات بانکداری بدون ربا در توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور نیز نیازی بومی شده با توجه به اقتصاد اسلامی ایران است و ضرورت هماهنگی آن با سیستمهای بانکداری بین المللی و به حداقل رساندن زیانها و محرومیتها در عرصه جهانی مشاهده می شود. با توجه به اینکه فعالیت چهار بانک خصوصی و دو موسسه اعتباری در کنار بانکهای دولتی از دستاوردهای برنامه سوم توسعه اقتصادی اجتماعی بود، بررسی عملکرد و نقش بانکهای خصوصی در ایجاد شرایط رقابتی، بهبود خدمات بانکی و در نهایت تحقق اهداف توسعه ای کشور نیز زمینه مهم دیگری است که در همایش مذکور قابل بررسی است. بدین ترتیب با برگزاری همایش و نمایشگاه دستاوردهای شبکه بانکی کشور با توجه به حضور تمامی بانکها اعم از دولتی و خصوصی و مشتریان و کارشناسان می توان با مطالعه عملکرد بانکها در طول سالهای گذشته نقاط ضعف و قوت را بررسی کرد و راهکاری اجرایی برای اعمال مدیریت بهینه در راستای جلب رضایت بیشتر مشتریان و دستیابی به سودآوری بالاتر یافت.
دیدگاه خود را با ما به اشتراک بگذارید
نام و نام خانوادگی:
پست الکترونیک:
دیدگاه: